Zelfdoding, een moeilijk maar soms onontkoombaar moment waarop je beslist je leven te willen beëindigen. Euthanasie heeft een onverbiddelijk levenseinde tot gevolg. De wet zegt dat een arts mag meewerken aan euthanasie. En in die zin kan een geschreven euthanasieverklaring ondersteunend bijdragen. De arts die dit soort hulp biedt, is wel verplicht om minimaal zes zorgvuldigheidseisen na te volgen:
• er is sprake van uitzichtloos en ondraaglijk leed
• een redelijk alternatief om euthanasie te vermijden, is er niet
• er dient minimaal één andere onafhankelijke arts geraadpleegd te worden
• er is vrijwillig en grondig nagedacht over de wens tot zelfdoding
• de medische situatie en vooruitzichten moeten heel duidelijk zijn
• de euthanasie zelf dient medisch zorgvuldig plaats te vinden (medicijnen, stappenplan)
Je eigen wil in een euthanasieverklaring
Nodig bij euthanasie is een (zelf geschreven) wilsverklaring. Hierin staat schriftelijk welke medische behandelingen voor jou niet hoeven. Bijvoorbeeld, je wens niet gereanimeerd te worden als je hart stopt. In je wilsverklaring kun je ook jouw visie geven op wat ondraaglijk lijden voor je betekent en dat je op zo’n moment zelfdoding wenst. Je wilsverklaring is in die zin een euthanasieverklaring. De volgende zaken kunnen erin staan:
• verbod of toelating om medisch onderzoek te ondergaan
• een verklaring om reanimatie uit te sluiten
• behandelingsverbod (in een coma kun je zo’n verbod namelijk niet meer uiten)
• aanwijzen van een representant, iemand die namens jou mag handelen
De euthanasieverklaring bestrijdt onduidelijkheden
Een goede wilsverklaring is loepzuiver en meldt exact al je wensen. Zo kunnen artsen moeilijk hun interpretaties over jouw wensen heen leggen. En zo beperk je dus de kans dat er misverstanden optreden. Het geschreven woord is eenduidig. Je kunt zelf je wilsverklaring noteren. Wellicht is de hulp van een servicebureau om je euthanasieverzoek samen te stellen nog beter. Je kunt zoiets online regelen. Via enkele stapjes rolt er dan exact die wilsverklaring uit die jouw wensen eer aandoet.
Contact met je huisarts helpt ook mee
Je arts zou op de hoogte moeten zijn van je wensen als het tot euthanasie komt. Hij of zij moet weten hoe je wilsverklaring eruitziet. En ook als je die na een bepaalde tijd wijzigt. Je huisarts contact weet dan wat er aan je eisen is gewijzigd. Een wilsverklaring veranderen kan heel eenvoudig en ook online. Na de wijzigingen heb je dan een nieuw rechtsgeldig document.
Jij bent de aangever van hoe je je levenseinde wilt
Euthanasie krijg je nooit opgelegd. Jij kunt er als patiënt om vragen, niemand anders. Je omschrijft je wensen en de randvoorwaarden in een euthanasieverklaring. Dan is het heel duidelijk voor geneesheren wat je wilt en hoe je het wilt. Het is wel zo dat artsen nooit verplicht zijn om euthanasie op je uit te voeren. En zelfdoding is ook niet iets dat kan als je psychisch verward bent. Jouw ondraaglijke lijden moet een medisch fundament hebben. Naast ondraaglijk lijden kan dat ook een ernstige beperking zijn. Jij staat wel centraal in je wens. Familie of vrienden kunnen niet euthanasie voor jou aanvragen. Heb je in je wilsverklaring iemand aangewezen die voor jou spreekt in het geval dat je in coma bent, dan is het anders. Zo iemand kan bijvoorbeeld dan je euthanasieverklaring aan de arts overhandigen als jij daar niet meer toe in staat bent.